Ջորջ Հովհաննիսյան Հարավային դպրոց, 4.3 դասարան 

Երկու կամակոր այծ դեմ առ դեմ եկան մի նեղ գերանի վրա, ուր կամուրջ էր ձգված մի գետակի վրա: Երկուսը միանգամից չէին կարող անցնել այդ նեղ կամուրջով. պետք է նրանցից մեկը ետ կանգներ և մյուսին ճանապարհ տար:

– Դու ետ գնա, որ ես անց կենամ,

– ասաց մեկը:

– Ինչո՞ւ դու ետ չես քաշվում, քան թե ինձ ես առաջարկում,

– պատասխանեց մյուսը:

– Քեզ ասում եմ, ետ քաշվիր, առաջինը ես եմ բարձրացել կամրջի վրա:

– Ներողություն կանես: Գիտե՞ս ում հետ ես խոսում, որ դեռ բարկանում էլ ես: Այծերը ճակատ ճակատի զարկեցին, իրար գլուխ պատռեցին, և վերջը երկուսն էլ կամուրջից սայթաքեցին, ջուրը թափվեցին:

Վերլուծություն

Պատմությունը նրա մասին է, որ երկու այծ բարցրացան գերանի վրա ։ Ուզում էին անցնել գետի վրայով, բայց իրար դեմ առան և սկսեցին կռվել, հետո իրար գլուխ զարկեցին և ընկան գետի մեջ։

Այս պատմվածքը սովորեցնում է, որ պետքե զիճել։

Ի՞նչ բույսեր գիտես, որ աճեցնում է մարդը: Ի՞նչ ընտանի կենդանիներ գիտես, ի՞նչ է ստանում մարդը նրանցից:

Գյուղատնտեսությունը տնտեսու­թյան խոշոր ճյուղերից է: Այն զբաղված է մշակաբույսերի աճեցմամբ և ընտանի կենդանիների բուծմամբ: Երկրագնդի տարբեր վայրերում մշակվում են տարբեր բույսեր և բուծվում տարբեր կենդանիներ: Օրինակ՝ Հայաստանի բնական պայմանները թույլ չեն տալիս, որպեսզի մեզ մոտ աճի արմավենի կամ նարինջ: Դրա փոխարեն մեր երկրում աճում է հյութալի ծիրան, դեղձ, խնձոր և այլն:

Գյուղատնտեսությունը բաժանվում Է բուսաբուծության և անաս­նապահության:

Մշակաբույսերի մեծ մասը մարդն օգտագործում է` որպես սննդամթերք։ Մյուս մասը կեր է ընտանի կենդանիների համար: Մշակաբույսերի մասն էլ, օրինակ՝ շաքարի ճակնդեղը, բամբակենին, վուշը, հումք է սննդի արդյունաբերության համար: Շաքարի ճակնդեղից ստանում են շաքար, բամբակից և վուշից՝ թել:Բուսաբուծությունը զբաղվում է զանազան մշակաբույսերի աճեցմամբ: Բուսաբուծության մեջ առաջնակարգ նշանակություն ունի ցորենի մշակու­թյունը, որը մարդկության մեծ մասի հացն է: Աշխարհի շատ երկրներում ցորենից հետո մարդիկ իրենց սննդի մեջ ամենից շատ օգտագործում են կար­տոֆիլ, դրա համար էլ այն անվանում են «երկրորդ հաց»: Մարդն աճեցնում է նաև բրինձ, գարի, բազուկ, գազար, վարունգ, պոմիդոր, սուրճ, թեյ, մրգեր՝  խաղող, ձմերուկ, բամբակենի և այլն:

Անասնապահությունը զբաղվում է ընտանի կենդանիների բուծմամբ: Անասնապահական մթերքները մեզ համար ևս արժեքավոր սնունդ են: Օրինակ՝ դու արդեն գիտես, որ մարդու օրգանիզմի համար խիստ կարևոր են միսը և կաթնամթերքը: Բացի այդ, տարբեր ընտանի կեդանիներից մենք ստանում ենք բուրդ, կաշի, փետուր, որոնք էլ հումք են դառնում գործվածքի, հագուստի, կոշիկի, գորգերի համար: Ընտանի կենդանիները նույնպես բազմազան են: Դրանց շարքում կան կաթնասուններ (կով, ոչխար), թռչուններ (հավ, սագ), ձկներ (իշխան, սիգ), միջատներ (մեղու): Ձկներ բուծելու համար մարդը հաճախ .տեղծում է արհեստական լճակներ և ջրամբարներ:

Անասնապահության համար մարդը որպես կեր օգտագործում է բնության բարիքները և իր աճեցրած բույսերը: Հայաստանում ամռանը կովերին, ոչխարներին, այծերին կարելի է հանդիպել հիմնականում լեռնային արոտներում, որտեղ նրանք սնվում են հյութալի խոտաբույսերով: Այստեղ են նաև տեղափոխում մեղուների փեթակները, որովհետև շատ են բազմերանգ ծաղկաբույսերը:

Միաժամանակ մարդը հատուկ գործարաններում արտադրում է համակցված կերեր, որոնք պարունակում են կենդանիներին շատ անհրաժեշտ սննդարար նյութեր:

Այն մարդկանց, ովքեր զբաղվում են միայն գյուղատնտեսական մշակաբույսեր աճեցնելով, անվանում են հողագործներ կամ երկրա­գործներ, իսկ ովքեր բուծում են միայն կենդանիներ՝ անասնապահներ: Շատ մարդիկ զբաղվում են թե’ մեկով, և թե’ մյուսով: Նրանց էլ  սովորաբար անվանում են ագարակատերեր (ֆերմերներ):

Long long ago the animals had no tails or very small ones. One day the Lion asked all the animals to come to him to get good tails. It was cold that day and it was raining. The hare had only a short little tail but he did not like to go out and said to the other animals, “Please, bring me a tail. I can’t go anywhere when it rains.”

“What tail do you want to have?” the animals asked him.

“Oh, any tail will be good for me. But it must not be too long or too short.”

Some time later the animals came back and each animal had a beautiful tail. But nobody brought a tail for the hare.

I think that some of them forgot about the hare, some had no time, some could not find a good tail for the hare.

But I know this: if you must do something, don’t ask others to do it for you. Don’t forget about the hare with his short little tail!

Tail-պոչ

Hare-նապաստակ

Long-երկար

Short-կարճ

Forget-forgot-մոռանալ

1. His father isn’t watching TV at the moment. He sleeping because he is tired.
2. Pat isn’t cooking dinner at the moment. She is talking on the phone. She is cooking dinner every Monday
3. I amn’t drinking coffee now. I writing exercises
4.I don’t drink coffee in the evining. I drink coffee in the morning.
5. Is your friend doing his homework now?
6.Do your friend goes to school in the morning?
7.Look! The baby is sleeps.

8. The baby always sleep after dinner.
9.My grandmother does not work. She is on pension.
10.My father is not sleeping now. He is working in the garden.

11.I usually get up at seven o’clock in the morning.

12.What is your sister doing now?- she washing her face and hands.

13.When you usually come home from school?-i come at three o’lock.

14.where are your cousin work?-he workings at the hospital.

15.is your sister studying at the college?-no she going to school.

16. My cousin goes to school every day.

17.My mother isn’t playing the piano.She plays piano in the morning.

18.When you listen news on the radio?

19.Who makes breakfast for you now?

20.You reading a magazine and thinking about your holiday at the moment?

21.They are good dancers buit they aren’t go to disco very often.

22.what she talking about right now?

(USUALLY). My working day begin at seven o’clock. I get up switch on the radio & do my morning exercises. It takes me fifteen minuets. At half past seven we have breakfast. My father and i leave home at eight o’clock. He takes a bus to his factory. My mother to be in the evening we gather in the living room. we watch TV and talk. My sister get up at eight o’clock. She is schoolgirl she goes to school in the afternoon. Jane is fond of sport . She does her morning exercises every day. For breakfast she has two eggs, sandwiche and a cup of tea. After breakfast she goes to school. It takes two hours to do her homework. She speaks French well.

Անուն ազգանուն  էլ․ հասցե=Ջորջ, Հովհաննիսյան, jorj-hovhannisjan@mskh.am

Դասարան, դպրոցի անուն=Հարավային դպրոց, 5.3 դասարան

Քաղաք, գյուղ, երկիր=Երեվան

Առկա՞ ես սովորում, թե՞ հեռավար*

Առկա

Հեռավար

I.Համաձայնվեք կամ մի՛ համաձայնվեք արտահայտված մտքի հետ` օգտագործելով «That is right-դա ճիշտ է» և ‹‹That is wrong-դա սխալ է›› ձևերը: Եթե սխալ միտք է գրված, ապա պետք է ժխտել սխալը և գրել ճիշտը: Օրինակ՝ “The capital city of Armenia is Tbilisi.” “That is wrong. The capital city of Armenia is Yerevan.” “Moscow is larger than Yerevan.” “That is right. Moscow is larger than Yerevan.”

It is hot in Yerevan in winter=that is wrong

The capital city of France is Paris=that is right

The River Hrazdan is longer than the River Volga=that is wrong

Zaporozhets is a faster car than BMW=i don’t know about cars

Aragats is the highest mountain in Armenia=that is right

The English language has 36 letters=that is wrong

If we want to be healthy, we must sit on the sofa from morning till night= that is wrong

II.Տառով համարակալված յուրաքանչյուր նախադասություն ունի թվով համարակալված իր տրամաբանական զույգը: Համապատասխանեցրեք դրանք: 1. She can’t drive a car. 2. You mustn’t go to work today. 3. She can buy this dress. 4. I don’t want to swim in the sea. 5. He can reach the top of the shelf.

A)    It is too cold today.

B)    Ben is tall enough.

C)    It is cheap enough.

D)    You are too ill.

E)    Helen isn’t old enough.

Once upon a time there was a boy called Jack. He lived with his
mother. They were very poor. All they had was a cow.
One morning, Jack’s mother told Jack to take their cow to market
and sell her. On the way, Jack met a man. He gave Jack some magic
beans for the cow.
Jack took the beans and went back home. When Jack’s mother saw the beans she was very angry.
She threw the beans out of the window.
The next morning, Jack looked out of the window. There was a giant beanstalk. He went outside and
started to climb the beanstalk.
He climbed up to the sky through the clouds. Jack saw a beautiful castle. He went inside.
Jack heard a voice. ‘Fee, fi, fo, fum!’ Jack ran into a cupboard.
An enormous giant came into the room and sat down. On the table there was a hen and a golden
harp.
‘Lay!’ said the giant. The hen laid an egg. It was made of gold. ‘Sing!’ said the giant. The harp began to
sing. Soon the giant was asleep.
Jack jumped out of the cupboard. He took the hen and the harp. Suddenly, the harp sang, ‘Help,
master!’
The giant woke up and shouted, ‘Fee, fi, fo, fum!’ Jack ran and started climbing down the beanstalk.
The giant came down after him.
Jack shouted, ‘Mother! Help!’ Jack’s mother took an axe and chopped down the beanstalk. The giant
fell and crashed to the ground. Nobody ever saw him again.
With the golden eggs and the magic harp, Jack and his mother lived happily ever after․

Tasks

1.What’s the order?

wrong order

• …..Watch the story and put the sentences in order.
• ……Jack’s mother chopped down the beanstalk and the giant crashed to the ground.
• ……Jack took the hen and the harp and started climbing down the beanstalk.
• …… Jack lived with his mother. They were very poor.
• …….Jack saw a beautiful castle. He went inside.
• ……Jack’s mother threw the beans out of the window.
• ……A man gave Jack some magic beans for his cow.
• ……An enormous giant came into the room and sat down. He had a hen and a golden harp.
• ……The next morning, there was a giant beanstalk. Jack climbed the beanstalk.

correct order

1.Jack lived with his mother. They were very poor.

2.A man gave Jack some magic beans for his cow.

3.Jack’s mother threw the beans out of the window.

4.The next morning, there was a giant beanstalk. Jack climbed the beanstalk.

5.Jack saw a beautiful castle. He went inside.

6.An enormous giant came into the room and sat down. He had a hen and a golden harp.

7.Jack took the hen and the harp and started climbing down the beanstalk.

8.Jack’s mother chopped down the beanstalk and the giant crashed to the ground.

2.Watch the story. Write the missing words in the sentences.
a. Jack and his mother were very poor
b. Jack took their cow to market.
c. When Jack’s mother saw the beans she was very angry.
d. Jack climbed up to the sky through the clouds.
e. Jack heard a voice. ‘Fee, fi, fo, fum’.
f. On the table there was a hen and a golden harp.
g. Suddenly, the harp sang, ‘help , master!’
h. Jack and his mother lived happliy ever after.

3. Answer the questions

1.Who was Jack?

Hi was boy and hi live with mother

2.Was he a poor or a rich boy?’

Jack was poor boy

3.What did Jack’s mother tell him one morning?

Jack’s mother told to take their cow and go to market

4.What did the man give Jack on the way to the market?

Man give beans to Jack

5.What did Jack’s mother do when she saw the beans?

She was angry and took beans out of window

6.What did Jack see when he looked out of the window the next morning?

Jack saw a big beadstallk

7.What did he do?

Hi climb on the beanstallk.

8. Let’s imagine you have a magic stick and you are given one chance to use it. What will you wish? Write your thoughts in 4-5 sentences.

I’l wish to have wings and animals power. Because i love animals

1. Timothy is feeding his dog.
2. Mr. Jone is cleaning his yard.
3. Nancy is panting her kitchen.
4. Our neighbours are washing their car.
5. I’m washing my hair.
6. Who is fixing your sink.
7. What is she doing now? She is danceing.
8. What is he doing at the moment. He is fixing his bycicle.
9. The children are brushing thier theeth.
10. They are having a big dinner togheter.
11. The boys are runing about in the garden.
12. I am doing my homework.
13. Jhon & his freinds are going to the library.
14. Ann is siting at her desck. She is studing geography
15. A young man is standing at the window.
16. The old man walking about the room
17. The dog is lieing at the floor.
18. Are you have a break

Գոյականի թիվը

186. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանրություն ունեն, որ նույն շարքի մի բառը չունի:
ա) Երաշտահավեր​բ Մանուկներ​գ Հատիկներ
     դեղձանիկներ​     երեխա​     կապիկներ
     վագրեր​​     պատանիներ​     ձագուկներ
     առյուծներ​     երիտասարդներ​    կանայք
     սիրամարգ​     մարդիկ​    տանտիկիններ

187. Տրված բառախմբերի տարբերությունը գտի՛ր և բառախմբերն անվանի՛ր:

Ա. Շինարար, վարպետ, գեղեցկուհի, տարի, գիրք, տետր, գազան, վանդակ:-Եզաակի

Բ. Շինարարներ, վարպետներ, գեղեցկուհիներ, տարիներ, գրքեր, տետրեր, գազաններ, վանդակներ:-Հոգնակի

188. Բառախմբերի կազմման օրինաչափությունը գտի՛ր և Բ խումբն ինքդ լրացրո՛ւ:

Ա. Սար, հայ, կաթիլ, ուսուցիչ, մայր, մատանի, տատ, կատու, թութակ, գրպան:
Բ. Սարեր, հայեր, կաթիլներ, կենդանիներ, ծաղիկներ, բույսեր, ցլեր, գոմեշներ,

189. Տրված նախադասությունը կարդա՛ և հարցերինպատասխանի՛ր:
187 և 188-րդ վարժությունների Ա խմբերում եզակի թվով դրված գոյականներ են, իսկ Բ խմբերում նույն գոյականներն են՝ հոգնակի թվով:
1. Գոյականը քանի՞ թիվ ունի: երկու, հոգնակի և եզակի
2. Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյականի եզակի թիվը (եզ – միակ, մեկ հատ): Մեկ մարդ կամ իր
3. Ի՞նչ է ցույց տսգիս գոյականի հոգնակի թիվը (հոգն- բազում, շատ): Մեկից ավել թվով մարդ կամ իր

190. Կազմի՛ր տրված գոյականների հոգնակին: Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է -եր վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ:

եր-ով են վերջանում կարճ բառերը, իսկ ներ-ով են վերջանում երկար բառերը։

Ա. Ծառ-եր, ձայն-եր, հոտ-եր, քար-եր, կով-եր, արջ-եր, փունջ-փնջեր, լուր-եր, բառ-եր, բեղ-եր, հայ-եր, հայր-եր, ցեղ-եր, սիրտ-սրտեր, գիր-գրեր, սյուն-եր, պատ-եր, հույն-եր, ձու-եր, սուր-սրեր, քիթ-քթեր. քույր-եր, մայր-եր, ձեռք-եր, ոտք-եր, տատ-եր, պապ-եր:

Բ. Եղբայր-ներ, աթոռ-ներ, պապիկ-ներ, տատիկ-ներ, գրպան-ներ, թութակ-ներ, եղնիկ-ներ, ոչխար-ներ, սեղան-ներ, թռչուն-ներ, մեքենա-ներ, բարեկամ-ներ, աշակերտ-ներ, մատյան–ներ, հեռախոս-ներ, ծաղկավաճառ-ներ. պանրագործարան-ներ:

191. Գրի՛ր, թե նախորդ առաջադրանքը կատարելիս
ա) ո՞ր բառերի մեջ երկու ն գրեցիր.-գրպաններ, թութակներ, թռչուններ, մատյաններ, պանրագործարաններ:
բ) ո՞ր բառերի մեջ հնչյուններ փոխվեցին:-սրտեր, գրեր, քթեր, փնջեր

192. Տեքստի բոլոր գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ ևըստ անհրաժեշտության դրանցհ ամապատասխանեցրո՛ւ բայերը (գործողություն ցույց տվող բառերը):

Հերթական ոլորանից հետո երևաց սրբավայրերը: Վերևում արձաններ են նստած: Արձանբերը կորցրել են գլուխները: Երկրաշարժերը բազմիցս սասանել են այդ լեռանգագաթները, օտար բանակի զինվորները ձգտել են խորտակել իրենց անհասանելի ու թշնամական սրբավայրերը: Արձաները, բարձրաքանդակնեն ու գազանի կերպարանքող կերտված են հիանալի վարպետների կողմից:

193. Տեքստում բոլոր գոյականները եզակի թվով են դրված: Որը պետք՝ հոգնակի դարձրո՛ւ:

Սֆինքսները մի սոսկալի հրեշներ էին, որը կնոջ գլուխներ ուներ, առյուծի մարմիններ, սուր ճանկեր, հզոր թևեր: Նաբնակություն էին հաստատել Թեբե քաղաքի մոտ և այնտեղ պիտի մնար, մինչև մի մարդ լուծեր նրահանելուկները: Նա իր մոտից անցնող մարդկան հանելուկ Էր առաջարկում, բայց ոչ ոք չէր կարողանում լուծել, և մարդը մեռնում էր նրա սոսկալի գրկի մեջ: էդիպարքան որոշում է Սֆինքսից փրկել մարդկան և գնում է հրեշի մոտ:
– Ո՞վ է առավոտյան չորս ոտքով քայլում, կեսօրին՝երկու, իսկ երեկոյան՝ երեք,- հարցնում է Սֆինքսը:
– Մարդը,- պատասխանում է Էդիպ արքան:- Երբ նա երեխա է, սողում է, հասուն տարիքում երկու ոտքով է քայլում, իսկ ծերության օրերին փայտով է քայլում:
Հանելուկի ճիշտ պատասխանը լսելով՝ Սֆինքսը նետվում է ծովը և ոչնչանում: Այդպես էր վճռել հույների աստվածը:
Այսօր հանելուկային, անլուծելի հարցն անվանում են«սֆինքսային»:

194. Տեքստերի եզակի գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ: Փոփոխությունից ո՞ր տեքստի միտքը փոխվեց:

Ա. Կատուների պատմությունն արտասովոր է: Մարդը կատուներին աստվածացրել ու պաշտել է, վհուկ համարել ու խուսափել: Երբեմն էլ կատուների միջոցով իրապագան է զուշևկել:
Կատուները ապրում է մարդկանց կողքին, հաճախ հավատարիմ ծառայում են  մարդուն, բայց առաջվա պես անկախ են ու նույնիսկ կիսավայրենի են մնում: Իտարբերություն ուրիշ ընտանի կենդանիների՝ կատուները մարդկանց համար խորհրդավոր ու անճանաչելի են մնում, իրենց գաղտնիքը «չեն բացում»:
Բ. Մոտ հարյուր տարիներ առաջ Օդեսայում փիղը փախել էր կրկեսից: Տերն ինչ արեց, չարեց, նա էլ կրկես չվերադարձավ:

195. Երկու տեքստերում էլ հոգնակի գոյականները եզակի դարձրո՛ւ և դրան համապատասխան փոփոխություններ արա՛: Այդ փոփոխությունից ո՞ր տեքստի միտքը փոխվեց:

Ա. Երկրի վրա մարդկանց կյանքն ամուր կապված է կենդանիների հետ: Բայց մարդիկ ու կենդանիներըմիշտ նույն ձևերով չեն հարաբերվել: Սկզբումկենդանիները մարդկանց ուտելիք ու հագուստ ենտվել: Նրանք սարսափ են ներշնչել կամ ուրախությունեն պարգևել մարդկանց: Մարդիկ էլ նրանց առաջխոնարհվել ու պաշտել են նրանց: Հետոաստվածացված կենդանիներին փոխարինել ենաշխատավոր կենդանիները:

Բ. Հետաքրքրասեր մարդիկ ճամփորդում էինԱֆրիկայով և ուսումնասիրում այնտեղիկենդանիներին ու թռչուններին: Հետո նրանք իրենցհետ հայրենիք բերեցին նաև աֆրիկացիների շատգլխարկներ: Այդ գլխարկները գարդարողփետուրների մեջ գիտնականները նկատեցինայնպիսիները, որոնք գիտությանը հայտնիթռչուններին չէին պատկանում:

Գոյականը երկու թիվ ունի՝ եզակի և հոգնակի: Եզակին ցույց է տալիս մեկ առարկա, հոգնակին՝ մեկից ավելի: Հոգնակին կազմվում է եզակիից՝ հիմնականում -եր կամ –ներ մասնիկների օգնությամբ. (-եր-ը ավելանում է միավանկբառերին, ները՝ բազմավանկ)

Երվանդ քոչարի «Էքստազ»

Երվանդ քոչարի «Պատերազմի արհավիրք»

Երվանդ քոչարի «Զվարթնոցի արծիվը»

Երվանդ քոչարի «Մելանխոլիան»

Երվանդ քոչարի

Երվանդ քոչարի «Սասունցի Դավիթը»